شعر سبک خراسانی
• دوره تکوین
• دوره سامانی
• دوره غزنوی و اوایل دورهٔ سلجوقی
از ویژگیهای سبک خراسانی - که به سبک ترکستانی هم معروف است- می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:
۱. آثار این سبک بر قیدها و سنّت‌های لفظی و صوری تکیه دارد.
۲. این آثار از تسلسل‌های منطقی معانی و شکوه الفاظ برخوردار است و به‌صورتی متین، واقعیّت را به شکل دستگاهی منظّم و قابل قبول نمایش می‌دهد.
۳. این سبک کمی قبل از سدهٔ چهارم تا سدهٔ ششم هجری قمری رواج داشت و پس از آن هم ادامه يافت.
اشعار این سبک از حیث نوع، بیشتر قصیده و از لحاظ لفظ، ساده، روان و عاری از ترکیبات دشوار بوده و واژه‌های عربی در آن اندک است. از لحاظ معنی نیز صداقت و صراحت لهجه، تعبیرات و تشبهات سده و ملموس، از اختصاصات مهم این سبک است.
مضمون
مضمون بیشتر اشعار این سبک، وصف طبیعت و مدیحه و شرح قتوحات پادشاهان و گاه پندو اندرز بوده است.
نمونه:
مرا بسود و فروریخت هرچه دندان بود نبود دندان، لا، بل چراغ تابان بود
سپید سیم رده بود و درو مرجان بود ستارهی سحری بود و قطرهی باران بود
دلم خزانهی پر گنج بود، گنج سخن نشان نامهی ما مهر و شعر عنوان بود
همیشه شاد و ندانستمی که غم چه بود دلم نشاط و طرب را فراخ میدان بود
(رودکی)
از صاحبان سبک این دوره می‌توان به شاعران زیر اشاره كرد:
رودکی، شهید بلخی، ابوشکور بلخی، منجیک ترمذی، کسایی مروزی، دقیقی طوسی، فردوسی، عنصری بلخی، فرخی، غضایری رازی، عسجدی، منوچهری دامغانی، فخرالدین اسعد گرگانی، مسعود سعد سلمان، امیر معزی، ابوالفرج رونی، ناصر خسرو و سنایی غزنوی
منابع
احمدی گیوی، حسن، و دیگران زبان و نگارش فارسی، زمستان 1374
دستور زبان دوم راهنمائی